Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un brengt muziek uit: een hit op TikTok, maar vooral propaganda (2024)

Vorige maand bracht de Noord-Koreaanse leider KimJong-un een lied uit, 'Friendly father', wat je losjes kan vertalen als 'Goede vader'. Het was vermoedelijk niet zijn bedoeling, maar het deuntje is een hit op TikTok.

Tieners en jonge twintigers (de zogenoemde 'Gen Z'ers') lijken het een geweldig deuntje te vinden. "Dit zit vol energie", "dit nummer heeft een Grammy nodig", "het is dystopisch (onaangenaam, red) op een meeslepende manier". Het zijn enkele van de enthousiaste reacties onder TikTok-video’s.

Niet iedereen lijkt zich bewust van de inhoud van de tekst. Daarin wordt KimJong-un alle eer en glorie toegeworpen. "Laten we zingen. Kim Jong-un, de grote leider. Laten we houden van Kim Jong-un, onze goede vader", bijvoorbeeld.

Of: "Warm van hart, zoals je moeder, welwillend, zoals je vader. Hij houdt zijn 10 miljoen kinderen in zijn armen en zorgt voor ons met heel zijn hart. Allemaal vertrouwen we hem en volgen we hem met één hart."

Bekijk: De clip van 'Friendly father' moet laten zien hoeveel Kim Jong-un voor de Noord-Koreanen betekent, en hoeveel ze van hem houden

Het liedje klinkt vrolijk en onschuldig, het heeft alle kenmerken van een oorwurm, net zoals veel popsongs uit het Westen. En het is - voor ons alleszins - merkwaardig: een staatsleider die populaire muziek uitbrengt? Maar experts wijzen erop dat er nogal sinistere bedoelingen achter zitten.

'Friendly father' is het meest recente in de rij popliedjes die door het communistische regime in Noord-Korea zijn uitgebracht in de laatste 50 jaar. Liedjes die als propaganda moeten dienen.

Voor creatieve en artistieke vrijheid is er in Noord-Korea geen ruimte. Kunst, louter omwille van de kunst, dat mag niet. "Kunst moet ten dienste staan van de opvoeding van burgers. Het moet hen duidelijk maken waarom ze een gevoel van dankbaarheid en trouw aan de partij moeten voelen", zegt Alexandra Leonzini aan de BBC. Zij doet aan de Universiteit van Cambridge onderzoek naar Noord-Koreaanse muziek.

Noord-Korea gelooft in de theorie dat elk afzonderlijk kunstwerk een 'ideologisch zaadje' moet bevatten, een boodschap die dan massaal via de kunst moet worden verspreid, zegt Leonzini. Muziek is daarvoor een van de krachtigste instrumenten. Mensen die het regime ontvlucht zijn, zeggen dat de bevolking elke ochtend wakker wordt met propagandaliederen die door de straten schallen.

Volgens Leonzini bevatten de propagandaliedjes ook zelden nummers met echte emotie. "Het regime wil motiveren, wil streven naar een gemeenschappelijk doel ten behoeve van de natie. Het heeft niet de neiging om bijvoorbeeld ballades te maken."

Met welke strategie worden die propagandaliederen gemaakt? "Het regime wil een oorwurm die de geest binnendringt. Er is geen ruimte voor abstracte frasering of overdreven ingewikkelde timing", zegt Alexandra Leonzini.

Melodieën moeten eenvoudig en toegankelijk zijn, mensen moeten ze gemakkelijk kunnen oppikken. De liedjes moeten ook op zo'n manier worden geschreven dat de meeste mensen ze kunnen meezingen. Geen verschillende toonladders naast en door elkaar, dus.

Het muziekblad en de teksten worden afgedrukt in kranten en tijdschriften. Meestal moeten mensen er ook dansjes bij leren, zegt Keith Howard. Hij is emeritus hoogleraar musicologie aan de Londense School of Oriental and African Studies. In de jaren 90 was hij voor het eerst in Noord-Korea.

"Tegen de tijd dat het lied min of meer in het lichaam is opgenomen, is het een deel van de persoon geworden", zegt hij. "Ze kennen de teksten zo goed, zelfs als ze alleen maar de handelingen uitvoeren, zelfs als ze er alleen maar naar luisteren. Dat doet een goed ideologisch lied: het moet de boodschap verankeren."

En wat kan de boodschap van 'Friendly father' dan zijn? Daar hebben experts zich ook al over gebogen. Het is niet de eerste keer dat een propagandalied over KimJong-un verschijnt, maar er lijkt wel een verschil in de gebruikte taal en woordenschat.

Er wordt naar hem verwezen als 'vader' en 'de Grote'. Dat zijn termen die tot nu gereserveerd waren voor de eerste leider van Noord-Korea, Kim Il Sung, de grootvader van Kim Jong-un. Toen KimJong-un de leiding overnam na de dood van zijn vader Kim Jong Il, werd hij 'grote opvolger' genoemd.

Volgens analisten zou hij door de bewoordingen in 'Friendly father' zijn imago als opperste leider van Noord-Korea willen verstevigen. Nog niet lang geleden werd ook de tekst van een ander propagandalied aangepast. Daar verwisselde hij 'onze vader Kim Il Sung' door 'onze vader Kim Jong-un'.

Als leider van Noord-Korea slaat KimJong-un naar de buitenwereld een harde en agressieve toon aan. In het verleden klonk het onder meer dat hij de Verenigde Staten wilde vernietigen. Begin dit jaar verklaarde KimJong-un ook dat Noord-Korea niet langer een hereniging met Zuid-Korea wenste.

Hij pakt ook voortdurend uit met het militaire arsenaal van Noord-Korea, dat volgens hem steeds groter en krachtiger wordt. De staatstelevisie toont om de haverklap beelden die de militaire macht moeten illustreren, onder meer met Kim Jong-un die raketlanceringen bijwoont.

Voor experts is de boodschap van 'Friendly father' alarmerend. "Liedjes worden gebruikt om de richting aan te geven waarin de staat evolueert, om belangrijke momenten en belangrijke ontwikkelingen in de politiek aan te geven", zegt Alexandra Leonzini. "Een lied lijkt bijna op de krant in Noord-Korea."